Koç Üniversitesi/TÜSİAD: Finansal sıkılığın korunması gerek

Koç Üniversitesi–TÜSİAD Ekonomik Araştırma Forumu (EAF) tarafından hazırlanan Ocak 2025 Ekonomik Görünüm raporu, Türkiye iktisadının şimdiki durumuna ait kıymetli datalar ortaya koydu. Ekonomik Durum Endeksi’nin (EDE) Ocak ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 0,1 arttığı belirtilirken, Finansal Durum Endeksi’nde (FDE) yüzde 0,2’lik bir yükseliş gözlendi. Fakat kimi alt göstergelerde kırılganlıkların devam ettiği vurgulandı.

Üretim ve İstihdam

Doç. Dr. Cem Çakmaklı tarafından hazırlanan rapora nazaran, sanayi üretim endeksi Aralık ayında yüzde 4,9’luk bir artış gösterdi. Fakat işgücü piyasasında birebir oranda bir güzelleşme görülmedi. Aralık ayında toplam istihdam yüzde 0,2 oranında gerilerken, bu durum işsizlik datalarında bir ölçü bozulma olabileceğini gösteriyor.

Öte yandan, kapasite kullanım oranında gerileme yaşandığı belirtilirken, Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış elektrik tüketiminin yüzde 0,9 düştüğü tabir edildi. Raporda Ekonomik Durum Endeksi’de devam eden durağanlığın 2024’ün son çeyreğinde yerini güçlü bir artışa bıraktığı belirtildi.

Finansal Durum Endeksi

Finansal Durum Endeksi (FDE) cephesinde ise Ocak ayında yüzde 0,2’lik bir yükseliş yaşansa da, finansal piyasalar üzerinde baskının sürdüğü raporda vurgulandı. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 250 düzeylerinde kalmaya devam ederken, brüt rezervlerde azalma gözlendi. Ayrıyeten, Ocak ayının birinci yarısında kredi büyümesinde gerçek olarak yüzde 2’lik bir daralma olduğu kaydedildi.

EAF raporunda, Ekonomik Durum Endeksi (EDE) ve Finansal Durum Endeksi (FDE) kullanılarak hesaplanan ekonomik sakinlik mümkünlüğü da yer aldı. Buna nazaran, Eylül 2024’te tepe yapan resesyon riski sonraki aylarda azalma eğilimine girdi ve Ocak 2025 prestijiyle bu mümkünlük yüzde 17 düzeyine geriledi.

Ekonomik göstergeleri değerlendiren Prof. Dr. Selva Demiralp, Finansal Durum Endeksi’ndeki durağanlığın, TCMB’nin son üç faiz indirimine karşın finansal şartlarda bir gevşeme olmadığını ortaya koyduğunu belirtti. Mevcut sıkılığın korunduğu sürece enflasyon patikasında besbelli bir gevşeme beklenmemesi gerektiğini vurgulayan Demiralp, “Yüzde 24’lük enflasyon gayesine ulaşabilmek için finansal şartların daha da sıkılaşması gerekiyor” tabirini kullandı.

Ayrıca, finansal sıkılığın korunmadığı yahut gevşediği senaryolarda enflasyonla gayretin zayıflayabileceğini belirten Demiralp, “Mavi çizginin (FDE) biraz daha aşağı gelmesi gerekiyor ki ekonomik durum endeksi de onu takip edebilsin” değerlendirmesinde bulundu.