ABD Başkanı Trump, Kanada’dan ithal edilen çelik ve alüminyuma uygulayacağı gümrük vergilerini %50’ye çıkarma kararını duyurmasından birkaç saat sonra geri çekti. Bu ani değişiklik, global piyasaları sarsarken, Kanada ABD’ye sağladığı elektriğe %25 ek vergi getirme tehdidini askıya aldı. Lakin Trump’ın ticaret siyasetleri sırf Kanada ile sonlu kalmayıp, Çin ve Meksika üzere ülkeleri de kapsayan daha geniş çaplı bir ticaret savaşının fitilini ateşlemesinde telaş ediliyor. Beyaz Saray, çelik ve alüminyum üzerindeki %25 tarifelerin istisnasız uygulanacağını açıklarken, Trump’ın araba ithalatına ek gümrük vergisi koyabileceği istikametindeki tehditleri de piyasalarda kaygı yarattı.
ABD’nin ticaret siyasetlerinin giderek sertleşmesi, enflasyonun yükselmesine ve tüketici inancının azalmasına neden oluyor. Yatırımcılar, belirsizlik ortamında yeni muhafazacı adımların ekonomik büyümeyi tehdit edebileceğini düşünürken, Trump ise bu siyasetin Amerikan iktisadını güçlendireceğini savunarak, üretimin ülkeye geri dönmesini ve istihdamın artmasını hedeflediğini belirterek gelişmeleri süreksiz (transitory) olarak nitelendirdi. Son günlerde resesyon hatta stagflasyon üzere korkutucu terimlerim gölgesinde hâkim olan satış baskısının tolere edebileceği algısı ön plana çıkarken, bizler global piyasalarda yaşanan paradigma değişimini kriz yerine güçlü bir kâr satışı olarak okumayı tercih ediyoruz.
Elbette bu gelişmelerin yansıması olarak ABD doların önemli bir halde kıymet kaybederken, ABD’nin bu yıl resesyona girme ihtimali ise %40’a yükseldi. Doların piyasa faizi olan on yıllık tahvil getirisi Ocak ortası test ettiği %4,80 düzeyinden neredeyse 70 baz puan kadar önemli sayılabilecek bir oranda gerilerken, piyasalar FED’den 85 baz puan faiz indirimi fiyatlamaya başladı. Birinci indirim için Haziran ayı ön plana çıkıyor. Son günlerde bülenimizde yer verdiğimiz üzere, ABD’de bugün açıklanacak TÜFE enflasyonunun kritik ehemmiyete sahip olacağının altını tekrar çizmek isteriz. Enflasyon verisi, FED’in 18-19 Mart toplantısı öncesinde açıklanacak son kritik göstergelerden biri olacak. Reuters anketine nazaran çekirdek TÜFE’nin aylık bazda %0,3 yıllık bazda ise %3,2 artış kaydetmesi bekleniyor. FED’in faizleri her ne kadar sabit tutması ön görülse de, birinci faiz indirimi beklentisinin Haziran ayına çekildiğini hatırlatalım. Madalyonun başka tarafından ise, enflasyonun yüksek gelmesi, yüksek enflasyon ve düşük büyüme olarak isimlendirilen stagflasyon kaygılarını zıplatarak faiz indirim beklentilerini zayıflatmak suretiyle ek bir belirsizliğe de yol açabileceğini düşünüyoruz.
Tarife savaşlarında haber akışını artık takip etmekte zorlandığımızı itiraf etmemiz gerekiyor. Önünü görmeyen, bu bağlamda da meçhullüğü sevmeyen piyasaların gelişmeleri hem sakinlik hem de enflasyon yaratma potansiyeli taşıyarak değerlendirmesi de baş karışıklığı yaratıyor. Trump’ın piyasaların tersine üstte da değindiğimiz üzere toleranslı davranacağı ve yaşananların süreksiz olduğunu savunarak riskleri küçümsemesi piyasaları kuşkusuz olumsuz etkiliyor! Pay senetleri sert bedel kayıpları yaşarken, ABD borsaları dün geceyi yeniden düşüşle tamamladı. Daha da büyük fotoğrafta MSCI Dünya endeksi dün %0,8 gerilerken, tepeden ise %7,5 düştü. Son periyotta, saygın birçok banka ve yatırım kuruluşu, pay senedi endeks kestirimlerini aşağı taraflı revize etmeye başladığını da not edelim.
Öte yandan, Trump siyasetlerinin uyuyan dev Almanya’yı uyandırması ile birden ayağa kalkan EUR hızla kıymet kazanmaya devam ederken dolar karşısında 1,09’lu düzeylere kadar yükseldi. EURUSD paritesi, teknik mânâda ön plana çıkardığımız 1,0810 düzeyinin üzerinde ikinci maksat düzey olan 1,0990’a hakikat ilerleme isteği gösteriyor. Bu düzeyler, 1,1215 tepesi ile 1,0145 tabanının Fibonacci düzeltme düzeyleri olarak okunmalıdır. Risk off modunda pek de alışık olmadığımız bu senaryoda, hâliyle doların piyasa kuru olan DXY de süratle bedel kaybetmeye devam ediyor. ABD, Ukrayna ile askeri istihbarat paylaşımını ve güvenlik yardımlarını yine başlatma kararı aldı ve taraflar, Rusya’ya 30 günlük ateşkes teklifini sunma konusunda anlaştı. ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Washington’ın teklifi Moskova’ya ileteceğini ve bundan sonraki adımın Rusya’nın vereceği cevaba bağlı olduğunu belirtti. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ateşkesi olumlu karşılarken, ABD-Ukrayna bağlantılarında yaşanan gergin devrin akabinde tarafların kritik mineral kaynakları konusunda süratle bir mutabakata varmak istedikleri vurgulandı. Rusya’nın bahse nasıl yaklaşacağını kestirememek ile birlikte, Trump’ın kısa müddette Putin ile mevzuyu görüşmesi bekleniyor.
Türk mali piyasalarında ise genel çizgileri ile optimist hava devam ederken, geride bıraktığımız hafta güçlü bir performans sergileyen Borsa İstanbul 100 endeksi haftanın birinci iş gününü %0,8 düşüşle tamamlaması akabinde dün günü yatay tamamladı. Bankacılık paylarında ise %2,2 oranında düşüş ön plana çıktı. TCMB’nin güçlü döviz rezervlerinin de yardımı ile dışarıda yaşanan yangının tersine, TL varlıklara yönelik olumlu kıssanın de ışığında USDTRY kuru bebek adımları ile 35,55 – 35,60 düzeylerine yükselirken, EURUSD paritesinde yaşanan sert yükselişin de gölgesinde EURTRY kuru ruhsal 40,00 düzeyini test ederek rekor kırdı. TL her ne kadar sepet bazında bedel kaybetse de, TL’nin dolar karşısında sakin seyrinin korunacağı ve yatırımcısına bir müddet daha gerçek getiri sunacağını düşünmeye devam ediyoruz. Almanya tahvil faizlerinin tetiklediği sert yükselişe paralel global tahvil faizlerinde yaşanan yükselişin gölgesinde iki yıl vadeli Türkiye gösterge tahvilin son günlerde kaydettiği yükselişi dün geri alarak %38,13 bileşik düzeyine geriledi.
Yeni gün başlangıcında, gösterge endeks Tokyo borsası, dünkü seansta yaşanan sert düşüşlerin akabinde toparlanırken, daha geniş tarifli Topix endeksinde ise kazanımların %1 düzeyine geldiğini görüyoruz. Kore borsası %1,5 yükselişle başı çekerken, Şangay ve Hong Kong borsalarında ise satıcılı seyrin devam ettiğini görüyoruz. Pasifiğin öbür ucunda, günlerdir devam eden sert satışlar akabinde ABD borsalarının vadeli süreçlerinde hafif de olsa yükseliş isteği devam ederken, Ukrayna’nın ABD’nin ateşkes teklifini kabul edeceğine dair haberler, piyasalardaki riskten kaçış havasını bir nebze de olsun hafiflettiğini düşünsek de, Trump’ın belgisiz gümrük tarifeleri siyasetleri nedeniyle temkinli havanın ağır basacağını düşünüyoruz.
Altının ons fiyatı 2,915 dolar ile son periyotlarda yataylaştığı düzeylerde salınmaya devam ederken, gram altın 3,430 TL ile tüm vakitlerin tepesine yakın bir seyir izliyor. Gümüş üst istikametli isteğini korurken, günlük olarak 33 dolar düzeyinin üzerinde bir kapanışın üst istikametli isteği daha da kamçılayacağını düşünüyoruz. Tüm bu karmaşanın içinde sudan çıkmış balığa dönen kripto paralar taraf bulmaya çalışırken, amiral gemi bitcoin 91bin dolar düzeyinde bulunan kıymetli takviyesini aşağı taraflı kırması akabinde 80bin dolar düzeyinin üzerinde tutunmaya devam ediyor. Gözler her ne kadar ABD’de günün ikinci yarısında açıklanacak TÜFE verisinde olsa da, Türkiye cephesine günün birinci yarısında Ocak ayı ödemeler istikrarı bilgileri takip edilebilir.
Emre Değirmencioğlu, Kıbrıs İktisat Bankası
More Stories
Çin’den ABD’ye gümrük vergisi misillemesi; Avrupa ve Wall Street kıpkırmızı
ABD tarım dışı istihdam beklentilerin çok üstünde, ama detaylar zayıf
Mart global bileşik PMI hızlandı, ama girdi fiyatları da hızlanıyor